Used Books
On one of those mornings
when all the clocks’ hands point to the nadir
and greying snow neutralises heart burn,
the only sound is the ringing of the doorbell:
a book ordered weeks ago left on the front steps.
The postman doesn’t need confirmation.
Geography III, a used book by Elizabeth Bishop.
Packaged carefully. The address clearly printed on the box
and the portrait of a stern politician on three stamps.
A previous owner
has marked several lines, placing
his own geography next to her words:
“... my poor old island’s still
un-rediscovered, un-renameable.
None of the books has ever got it right.”
Who was this reader? A man or woman?
Maybe lying in bed, without anyone around,
heavily underlining, several places in red,
or commenting in blue while
waiting at an airport for a delayed flight.
But the loops that circle words are isobars—
one needs to have reached rock-bottom to understand these marks.
And now it’s my turn to add my own geography.
There’s hardly any space left, not even for shadows.
The black ring of a coffee cup and the careless ash of a cigarette
are my only traces.
My fear of clarity.
A future reader might be my daughter (or one of my nieces)
who could prefer darkness and the scent of pencil lead.
She’s left to dog-ear the pages, tear the corners with her lips,
and unknowingly a blonde strand of hair drops onto the page.
And yet another reader
will not leave any traces at all
but simply sell the book to a map collector
and thus create their own geography,
their own religion.
Indeed none of us will read it to the end,
running away from it abruptly the way one evacuates a house,
leaving everything suspended:
the cat scratching the cabinets for food, an abandoned shoe,
the faucet’s thin stream, beds still warm,
the TV screen broadcasting a regularly scheduled film,
and time which needs an audience to exist.
Libra Të Përdorur
Në njërin prej atyre mëngjeseve,
kur të gjithë akrepat tregojnë Nadirin
dhe grija e dëborës asnjanëson djegjen në stomak,
e vetmja gjë që mund të ndodhë është një zile dere,
një libër i porositur prej javësh, të cilën posta e lë në prag
pa pasur nevojë për konfirmim.
Është “Gjeografi III“, një libër i përdorur i Elisabet Bishop.
I paketuar mirë. Me adresën e shtypur qartë mbi karton
dhe fotografinë e një burri të vranët shteti, në tre pulla radhazi.
Lexuesi para meje, apo një tjetër më i kahershëm,
ka bërë nënvizime poshtë vargjeve dhe shënime në anë,
duke mbivendosur gjeografinë e tij, mbi gjeografinë e saj,
–ishullin që Bishop e quante Ishulli im i gjorë plak,
ende i pashkelur, i papagëzuar;
asnjëri prej librave nuk e ka kapur saktë.
Kush është ky lexues? Është femër apo mashkull?
Mund te ketë qenë shtrirë në kurriz, pa askënd në krah
kur ka nënvizuar disa herë fort me të kuqe,
dhe në ndonjë pritje në aeroport, gjatë vonesës së avionit,
kur ka bërë komentet blu.
Kurse rrathët që qarkojnë fjalët, janë izobare;
duhet të kesh prekur fundin për t’i kuptuar.
Dhe tani është radha ime të mbivendos gjeografinë time
mbi të tyren. Nuk ka mbetur vend bosh, as edhe për hijet.
Një hark i zi filxhani kafeje dhe hiri i pakujdesshëm i një cigareje,
janë gjurma ime e vetme, frika nga qartësia.
Lexuesi pasardhës mund të jetë ime bijë, apo ndonjë mbesë,
që i pëlqen errësira dhe aroma e plumbit të shtypshkronjës.
Asaj i mbetet të përthyejë fletët, t’u grisë cepat me buzë
ose, pa e kuptuar, t’i bjerë ndonjë fije e verdhë floku.
Dhe një tjetër akoma,
nuk do të mbajë shënime por thjesht do t’ia shesë
si atlas gjeografik,
ndonjë koleksionisti ndoshta,
duke krijuar kështu gjeografinë e tij prej apostulli.
Brenda librave të përdorur përfshihesh aksidentalisht
si një një shtëpi të sapozbrazur nga evakuimi, ku çdo gjë është lënë në mes:
macja që gërvisht raftet për ushqim, këpucët teke,
rrëkeja e hollë e çesmës, shtretërit akoma të ngrohtë
dhe ekrani që vazhdon të shfaqë pa zë filmin e radhës,
koha, së cilës i duhet audiencë që të ekzistojë.
Ani Gjika is an Albanian-born poet, literary translator, and author of Bread on Running Waters (2013), a finalist for the 2011 Anthony Hecht Poetry Prize and the 2011 May Sarton New Hampshire Book Prize. Gjika is the translator of Kosovar poet Xhevdet Bajraj’s play Slaying the Mosquito (Laertes 2017), and her translation of Luljeta Lleshanaku’s poetry collection Negative Space (Bloodaxe Books, New Directions, 2018) received an NEA grant, an English PEN Award, and was a finalist for a PEN Award for Poetry in Translation. She teaches at Framingham State University and Massachusetts International Academy.
Luljeta Lleshanaku was born in Elbasan, Albania. She grew up under house arrest during Enver Hoxha’s Stalinist regime. Lleshanaku has worked as a lecturer, literary magazine editor, journalist, and screenwriter, and is currently the research director at Tirana’s Institute of Studies of Communist Genocide. She is the author of eight poetry collections published in Albania. Her books have received many national and international awards and have been translated into several languages. The collections Fresco: Selected Poetry (2002), Child of Nature (2010), and Negative Space (2018) were published by New Directions. In 2018, Negative Space was nominated for a PEN Award for Poetry in Translation.